Pokolenie Z na rynku pracy w 2025 roku

Charakterystyka Pokolenia Z

Pokolenie Z, urodzone w latach 1995 a 2010, wkroczyło na rynek pracy, wnosząc na niego świeżą energię, pomysły i oczekiwania . To tzw. „cyfrowi tubylcy”, którzy dorastali w świecie zdominowanym przez technologię, internet i media społecznościowe. Wyróżniają się oni następującymi cechami:  

• Biegłość technologiczna: Osoby z pokolenia Z są zaznajomione z nowymi technologiami i potrafią je szybko przyswajać . W pracy oczekują nowoczesnych rozwiązań i dostępu do najnowszych technologii . Są biegli w posługiwaniu się mediami społecznościowymi, aplikacjami mobilnymi i narzędziami online.  
• Wielozadaniowość: Potrafią wykonywać wiele zadań jednocześnie . Często pracują z wieloma aplikacjami i programami jednocześnie, sprawnie przełączając się między nimi.  
• Indywidualizm i asertywność: Są świadomi swojej wartości i nie boją się wyrażać swojego zdania . Są otwarci na nowe doświadczenia i chętnie podejmują wyzwania.  
• Mobilność i otwartość na nowości: Chętnie podróżują i zmieniają miejsce zamieszkania . Są elastyczni i gotowi do adaptacji do nowych sytuacji.  
• Skupienie na work-life balance: Cenią sobie równowagę między życiem zawodowym a prywatnym . Elastyczny czas pracy i możliwość pracy zdalnej są dla nich kluczowe . Chcą mieć czas na rozwijanie swoich pasji i zainteresowań poza pracą.  
• Wysokie ambicje: Są ambitni i nastawieni na rozwój . Szukają pracy, która będzie dla nich wyzwaniem i pozwoli im się rozwijać.  
• Potrzeba feedbacku: Oczekują regularnej informacji zwrotnej na temat swojej pracy . Chcą wiedzieć, jak ich praca jest oceniana i co mogą ulepszyć.  
• Kreatywność i innowacyjność: Chętnie wprowadzają nowe pomysły i rozwiązania . Są otwarci na eksperymentowanie i poszukiwanie nowych metod pracy.  

Do pokolenia Z zalicza się również tzw. „Pokolenie Lockdownu”, czyli osoby, które wchodziły w dorosłość w czasie pandemii koronawirusa . Doświadczenie to wpłynęło na ich postrzeganie świata pracy i spowodowało wzrost poczucia niepewności i niestabilności.  

Stosunek Pokolenia Z do Pracy

Pokolenie Z ma inne podejście do pracy niż poprzednie generacje . Praca nie jest dla nich tylko źródłem utrzymania, ale sposobem na samorealizację i rozwój . Cenią sobie elastyczność, możliwość rozwoju i pracę w firmie, która podziela ich wartości . Nie chcą pracować ponad siły i oczekują poszanowania dla swojego czasu wolnego .  

Wartości, które są ważne dla Pokolenia Z w pracy:

• ** Elastyczność:** Praca zdalna, elastyczne godziny pracy i możliwość dostosowania pracy do swojego rytmu życia są dla nich kluczowe . Cenią sobie możliwość pracy z dowolnego miejsca i o dowolnej porze.  
• Work-life balance: Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest dla nich priorytetem . Chcą mieć czas na rodzinę, przyjaciół i swoje pasje.  
• Możliwości rozwoju: Oczekują możliwości rozwoju zawodowego i osobistego . Szkolenia, kursy i mentoring są dla nich ważne . Chcą poszerzać swoje kompetencje i awansować w strukturze firmy.  
• Dobra atmosfera: Cenią sobie przyjazną i wspierającą atmosferę w pracy . Chcą pracować w zespole, w którym panują dobre relacje i wzajemny szacunek.  
• Szacunek: Oczekują szacunku do swojej osoby i swoich poglądów . Chcą być traktowani poważnie i mieć wpływ na decyzje dotyczące ich pracy.  
• Zaufanie: Chcą być traktowani jak partnerzy biznesowi, a nie jak maszyny do pracy . Oczekują zaufania ze strony pracodawców i możliwości samodzielnego podejmowania decyzji.  
• Technologia: Oczekują dostępu do nowoczesnych narzędzi i technologii . Chcą korzystać z najnowszych rozwiązań technologicznych, które ułatwiają im pracę.  
• Zrównoważony rozwój: Dla 84% „zetek” w Polsce ważne jest, aby pracodawcy dążyli do zrównoważonego rozwoju i podejmowali działania na rzecz ochrony środowiska . Są świadomi wyzwań ekologicznych i społecznych i oczekują, że ich pracodawcy będą działać w sposób odpowiedzialny.  
• Sprawiedliwość i równość: Cenią sobie sprawiedliwe traktowanie i równe szanse . Oczekują, że wszyscy pracownicy będą traktowani równo, niezależnie od ich pochodzenia, płci czy orientacji seksualnej.  
• Poczucie celu: Chcą pracować w firmie, której misja jest zgodna z ich wartościami . Szukają pracy, która ma sens i pozwoli im mieć pozytywny wpływ na świat.  

Oczekiwania pokolenia Z względem pracodawców są często związane z ich wartościami . Niezgodność misji firmy z osobistymi wartościami kandydata do pracy jest jednym z głównych powodów rezygnacji z podjęcia zatrudnienia .  

Opinie Pracodawców o Pokoleniu Z

Pracodawcy mają różne opinie na temat pokolenia Z . Z jednej strony doceniają ich biegłość technologiczną, elastyczność i szybkość uczenia się . Z drugiej strony wskazują na brak doświadczenia, niecierpliwość i roszczeniowość . Niektórzy pracodawcy obawiają się ich niskiej lojalności i częstych zmian pracy .  

Mocne strony Pokolenia Z:

• Szybkie przyswajanie informacji: Łatwo pozyskują informacje i są elastyczni . Szybko uczą się nowych rzeczy i adaptują do nowych sytuacji.  
• Sprawność manualna: Potrafią szybko wykonywać zadania . Są efektywni i skuteczni w działaniu.  
• Wysokie kompetencje językowe i cyfrowe: Są biegli w posługiwaniu się językami obcymi i technologiami . Z łatwością poruszają się w świecie cyfrowym.  
• Otwartość na zmiany: Są gotowi do adaptacji do nowych sytuacji . Nie boją się wyzwań i chętnie uczą się nowych rzeczy.  
• Kreatywność: Wnoszą nowe pomysły i rozwiązania . Są innowacyjni i potrafią myśleć niestandardowo.  
• Motywacja: Są zmotywowani do pracy i osiągania celów . Chcą osiągać sukcesy i robić karierę.  

Słabe strony Pokolenia Z:

• Brak doświadczenia: Mogą mieć trudności w radzeniu sobie w nowych sytuacjach . Potrzebują wsparcia i mentoringu ze strony bardziej doświadczonych pracowników.  
• Niecierpliwość: Oczekują szybkich rezultatów . Mogą być zniechęceni, jeśli nie widzą natychmiastowych efektów swojej pracy.  
• Roszczeniowość: Mogą mieć wysokie wymagania wobec pracodawców . Oczekują atrakcyjnego wynagrodzenia, benefitów i możliwości rozwoju.  
• Niska lojalność: Często zmieniają pracę . Są mniej przywiązani do jednego pracodawcy i chętnie szukają nowych wyzwań.  

Jak zauważa Elżbieta Łuksza, HR Manager w Petronas Lubricants Poland, młodzi ludzie z pokolenia Z mogą mieć problemy z adaptacją do nowych sytuacji i prezentować postawy roszczeniowe . Edyta Mordarska dodaje, że w niektórych branżach, np. w branży IT, lojalność pracowników jest stosunkowo niska .  

Badania i Analizy Pokolenia Z na Rynku Pracy

Wiele badań i analiz potwierdza zmieniające się trendy na rynku pracy związane z wejściem pokolenia Z . Badania wskazują na rosnące znaczenie elastyczności, możliwości rozwoju i work-life balance .  

Kluczowe wnioski z badań:

• Mobilność: Pokolenie Z częściej zmienia pracę niż poprzednie generacje . Średni okres zatrudnienia w jednym miejscu wynosi 1,1 roku . Jest to związane z ich ambicjami, potrzebą rozwoju i poszukiwaniem nowych wyzwań.  
• Wykształcenie: Pokolenie Z jest najlepiej wykształconym pokoleniem w historii . Często posiadają wykształcenie wyższe i są otwarci na ciągłe kształcenie się.  
• Technologie: Osoby z pokolenia Z są biegłe w posługiwaniu się technologiami i oczekują dostępu do nowoczesnych narzędzi w pracy . Są zaznajomieni z najnowszymi trendami technologicznymi i potrafią je wykorzystać w swojej pracy.  
• Wartości: Dla pokolenia Z ważne są wartości takie jak zrównoważony rozwój, równość i sprawiedliwość . Są świadomi problemów społecznych i środowiskowych i oczekują, że ich pracodawcy będą działać w sposób etyczny i odpowiedzialny.  
• Praca zdalna: Pokolenie Z jest bardziej skłonne do pracy zdalnej niż poprzednie generacje . Cenią sobie elastyczność i możliwość pracy z dowolnego miejsca.  

Badania wskazują również na wyzwania demograficzne, przed którymi stoi polski rynek pracy . Starzejące się społeczeństwo i malejąca liczba ludności w wieku produkcyjnym oznaczają konieczność wdrożenia polityki różnorodności i inkluzji, aby zapewnić firmom dostęp do wykwalifikowanych pracowników.  

Porównanie Pokolenia Z z Innymi Pokoleniami

Pokolenie Z różni się od poprzednich generacji większym naciskiem na work-life balance, elastyczność i technologie . Są mniej lojalni wobec pracodawców i częściej zmieniają pracę . Oczekują również większego zaangażowania pracodawców w kwestie społeczne i środowiskowe . W przeciwieństwie do Millenialsów, którzy często są gotowi poświęcić czas wolny na rzecz pracy, Zetki stawiają granice i chcą mieć czas na swoje życie prywatne .  

Przykłady Firm Skutecznie Zatrudniających Pokolenie Z

Wiele firm dostosowuje swoje strategie do potrzeb pokolenia Z . Oferują im elastyczne formy zatrudnienia, możliwości rozwoju i pracę z nowoczesnymi technologiami .  

Przykłady:

• Allegro: Stosuje system OKR do zwiększania efektywności i budowania silnych zespołów . System ten opiera się na wyznaczaniu jasnych celów i monitorowaniu postępów, co jest zgodne z oczekiwaniami Pokolenia Z w zakresie transparentności i feedbacku.  
• Google: Google przyciąga Pokolenie Z poprzez oferowanie im możliwości pracy z nowoczesnymi technologiami, elastycznymi formami zatrudnienia i udział w innowacyjnych projektach . Firma stawia na kreatywność, samodzielność i rozwój pracowników, co jest zgodne z wartościami Pokolenia Z.  
• Apple: Apple zatrudnia Pokolenie Z, oferując im pracę w dynamicznym środowisku, możliwość rozwoju kariery i wpływ na rozwój innowacyjnych produktów . Firma stawia na różnorodność, inkluzywność i współpracę, co jest ważne dla Pokolenia Z.  
• ** Firmy z branży IT:** Oferują pracę zdalną, elastyczne godziny pracy i pakiety benefitów . Wiele firm z branży IT dostosowuje się do potrzeb Pokolenia Z, oferując im atrakcyjne warunki pracy i możliwości rozwoju.  

Trendy i Prognozy Dotyczące Pokolenia Z na Rynku Pracy

Pokolenie Z będzie miało coraz większy wpływ na rynek pracy . Trendy, które będą kształtować przyszłość pracy, to:  

• Rosnąca rola technologii: Sztuczna inteligencja (AI) i automatyzacja będą zmieniać charakter wielu zawodów . AI może zastąpić pracowników w wykonywaniu rutynowych zadań, ale również stworzyć nowe możliwości zatrudnienia dla osób posiadających kompetencje w zakresie technologii .  
• Zwiększona mobilność: Pracownicy będą częściej zmieniać pracę i miejsce zamieszkania . Będą szukać pracy, która będzie dla nich satysfakcjonująca i pozwoli im się rozwijać, niezależnie od lokalizacji.  
• Nacisk na work-life balance: Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym będzie coraz ważniejsza . Pracownicy będą oczekiwać elastycznych form zatrudnienia i możliwości godzenia pracy z życiem prywatnym.  
• Elastyczność i praca zdalna: Firmy będą oferować coraz więcej elastycznych form zatrudnienia . Praca zdalna i hybrydowa będą coraz bardziej popularne.  
• Zrównoważony rozwój: Firmy będą musiały brać pod uwagę aspekty środowiskowe i społeczne . Zrównoważony rozwój będzie ważnym czynnikiem przyciągającym i zatrzymującym talenty z Pokolenia Z.  
• „Revenge quitting”: Zjawisko to, polegające na nagłym odejściu z pracy z powodu niezadowolenia, może stawać się coraz częstsze . Pracodawcy będą musieli zwracać uwagę na potrzeby i oczekiwania Pokolenia Z, aby zapobiegać frustracji i odejściom z pracy.  
• Szybki rozwój generatywnej sztucznej inteligencji (GenAI): GenAI ma potencjał zrewolucjonizowania wielu zawodów i zmiany sposobu, w jaki pracujemy . Pokolenie Z będzie musiało dostosować się do tych zmian i nabywać nowe kompetencje, aby zachować konkurencyjność na rynku pracy.  

Paradoksy Pokolenia Z w Miejscu Pracy

Pokolenie Z jest pełne paradoksów, które stanowią wyzwanie dla pracodawców . Z jednej strony cenią sobie elastyczność i niezależność, z drugiej strony poszukują poczucia przynależności i mentoringu. Chcą mieć wpływ na swoją pracę, ale również oczekują jasnych wytycznych i wsparcia ze strony przełożonych.  

Zalecenia dla Pracodawców

Aby przyciągnąć i zatrzymać talenty z Pokolenia Z, pracodawcy powinni:

• Oferować elastyczne formy zatrudnienia: Praca zdalna, elastyczne godziny pracy i możliwość dostosowania pracy do indywidualnych potrzeb są kluczowe dla Pokolenia Z.
• Zapewnić możliwości rozwoju: Szkolenia, kursy, mentoring i jasno określone ścieżki kariery pomogą Pokoleniu Z rozwijać swoje kompetencje i awansować w strukturze firmy.
• Stworzyć pozytywną atmosferę pracy: Przyjazne środowisko pracy, w którym panują dobre relacje i wzajemny szacunek, jest ważne dla Pokolenia Z.
• Promować różnorodność i inkluzję: Pokolenie Z ceni sobie firmy, które są otwarte na różnorodność i zapewniają równe szanse wszystkim pracownikom.
• Komunikować się w sposób jasny i transparentny: Pokolenie Z oczekuje regularnego feedbacku i jasnych informacji na temat swojej pracy i możliwości rozwoju.
• Inwestować w nowoczesne technologie: Dostęp do nowoczesnych narzędzi i technologii jest ważny dla Pokolenia Z, które dorastało w świecie cyfrowym.
• Angażować się w kwestie społeczne i środowiskowe: Pokolenie Z ceni sobie firmy, które dążą do zrównoważonego rozwoju i działają w sposób odpowiedzialny.

Wnioski

Pokolenie Z to generacja, która wniesie wiele zmian na rynek pracy. Jego przedstawiciele są ambitni, kreatywni i biegli w posługiwaniu się technologiami. Jednocześnie cenią sobie work-life balance, elastyczność i pracę w firmie, która podziela ich wartości. Pracodawcy muszą się dostosować do tych potrzeb i oczekiwań, aby przyciągnąć i zatrzymać talenty z Pokolenia Z. W przyszłości możemy się spodziewać coraz większego wpływu technologii na rynek pracy, wzrostu mobilności pracowników i nacisku na zrównoważony rozwój.